بررسی ارتباط موقعیت‌های وسوسه‌انگیز با مراحل تغییر رفتار در افراد سیگاری

زمینه و هدف: وسوسه یکی از سازه‏ های الگوی فرا نظریه ای است که می‏تواند باعث شکست در ترک سیگار ‏گردد. مطالعه حاضر با هدف بررسی موقعیت‏های وسوسه انگیز مصرف سیگار و ارتباط آن با مراحل تغییر در افراد سیگاری صورت گرفت. روش کار: تحلیل ثانویه بر روی 3 مطالعه جداگانه و در 1108 نفر که بصورت نمونه گیری آسان وارد مطالعه شده بودند، انجام گرفت. ابزار مورد استفاده پرسشنامه موقعیت‏های وسوسه انگیز مصرف سیگار ولیسر و همکاران و پرسشنامه مراحل تغییر پروچاسکا و همکاران بود. جهت تجزیه و تحلیل داده‏ها از نرم افزار آماری SPSS-17 به همراه آمار توصیفی و آزمون‏های غیر پارامتریک کروسکال والیس و من ویتنی استفاده گردید. یافته‏ها: میانگین نمرات کل وسوسه افراد سیگاری 77/0±34/3 از 5 بود. میانگین و انحراف معیار نمرات موقعیت‏های مثبت اجتماعی برابر با 92/0±56/3، عواطف منفی بر ابر با 99/0±70/3 و موقعیت‏های عادتی برابر با 96/0±76/2 بود. بین مراحل تغییر مصرف سیگار و وسوسه مصرف سیگار ارتباط معنی داری وجود داشت، بطوری که میانگین نمرات وسوسه در افراد واقع در مراحل تفکر و آمادگی بطور معنی داری بیشتر از افراد واقع در مراحل عمل و نگهداری بود. بین سن شروع مصرف سیگار و نمره وسوسه ارتباط معنی داری مشاهده شد. میانگین نمرات وسوسه در افرادی که سیگار را در سن کمتر از 20 سالگی شروع کرده بودند، بطور معنی داری نسبت به افرادی که 20 سال و بالاتر از آن مبادرت به این کار کرده بودند، بیشتر بود. نتیجه گیری: نتایج مطالعه حاضر نشان داد که افراد سیگاری بیشتر در موقعیت‏ها و عواطف منفی دچار وسوسه سیگار می‏شوند. همچنین میزان وسوسه در افراد واقع در مراحل تفکر و آمادگی بیشتر از دیگر مراحل بود. وسوسه سیگار با سن شروع مصرف سیگار ارتباط دارد.